Cập nhật mới nhất về điều trị mụn trứng cá & mụn nấm từ bác sĩ Trương Lê Đạo – Phòng Khám Da Liễu Anh Mỹ, TP.HCM. Các phương pháp khoa học & hiệu quả nhất hiện nay!
📌 Giới thiệu
Mụn trứng cá và mụn nấm (Malassezia folliculitis) là hai tình trạng da liễu phổ biến, ảnh hưởng đến hàng triệu người, đặc biệt tại khu vực TP.HCM, nơi có khí hậu nóng ẩm – môi trường lý tưởng để vi khuẩn và nấm phát triển.
Mặc dù đều là tình trạng viêm nang lông, nhưng mụn trứng cá liên quan đến vi khuẩn C. acnes, trong khi mụn nấm do nấm Malassezia gây ra. Điều này dẫn đến sự khác biệt lớn trong điều trị.
Bác sĩ Trương Lê Đạo từ Phòng Khám Da Liễu Anh Mỹ sẽ cập nhật các phương pháp điều trị mụn mới nhất dựa trên các nghiên cứu khoa học năm 2024, hướng dẫn từ AAD (Hoa Kỳ), EADV (Châu Âu), NICE (Anh) và những tiến bộ công nghệ trong lĩnh vực da liễu.
🧪 Mụn Trứng Cá: Nguyên Nhân & Cơ Chế Hình Thành
Vi khuẩn C. acnes và viêm nang lông
Mụn trứng cá hình thành khi lỗ chân lông bị tắc nghẽn bởi bã nhờn, tế bào chết, tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn Cutibacterium acnes (C. acnes) sinh sôi, gây viêm và tạo thành mụn đầu trắng, mụn đầu đen, mụn viêm, mụn mủ, mụn bọc.
Tác động của nội tiết tố & dầu nhờn
-
Androgen (hormone sinh dục) kích thích tuyến bã nhờn hoạt động mạnh, khiến da dầu hơn.
-
Đặc biệt ở tuổi dậy thì, phụ nữ bị rối loạn nội tiết (Hội Chứng Buồng Trứng Đa Nang, kinh nguyệt không đều), hay người bị stress kéo dài.
Ảnh hưởng của môi trường & chế độ ăn
-
Khí hậu nóng ẩm TP.HCM dễ làm lỗ chân lông bít tắc.
-
Thực phẩm nhiều đường, sữa bò, đồ chiên dầu mỡ có thể làm mụn bùng phát do kích thích insulin và IGF-1.
Mụn trứng cá
Các loại mụn trứng cá
🦠 Mụn Nấm (Malassezia Folliculitis): Cách Nhận Diện & Khác Biệt Với Mụn Trứng Cá
| Đặc điểm | Mụn trứng cá | Mụn nấm (Malassezia folliculitis) |
| Nguyên nhân | Vi khuẩn C. acnes | Nấm men Malassezia |
| Hình dạng | Mụn đầu đen, mụn viêm, mủ, bọc | Mụn nhỏ, đồng đều, có mủ, không nhân |
| Vị trí thường gặp | Mặt, lưng, ngực | Lưng, ngực, trán |
| Cảm giác | Đau, sưng viêm | Ngứa, có thể bùng phát theo đợt |
| Điều trị | Retinoid, BPO, kháng sinh | Thuốc kháng nấm: ketoconazole bôi, itraconazole uống |
Nếu mụn không cải thiện khi dùng thuốc trị mụn trứng cá thông thường, rất có thể bạn đang bị mụn nấm.
Viêm nang lông do Malassezia
📖 Cập Nhật Hướng Dẫn Điều Trị Mụn Trứng Cá 2024 (AAD, EADV, NICE)
📌 Phác đồ điều trị theo mức độ mụn
-
Nhẹ: Retinoid bôi (adapalene, tretinoin) + BPO (Benzoyl Peroxide )
-
Trung bình: Retinoid + BPO + kháng sinh bôi (clindamycin)
-
Nặng: Isotretinoin (uống) hoặc liệu pháp nội tiết với nữ
🚀 Các liệu pháp mới nổi:
-
Clascoterone 1% (Winlevi): Kem bôi kháng androgen, hiệu quả với mụn nội tiết.
-
Sarecycline: Kháng sinh phổ hẹp, ít ảnh hưởng hệ vi sinh đường ruột.
-
Trifarotene: Retinoid mới, tác dụng mạnh trên mụn cơ thể.
👉 Hạn chế: Kháng sinh uống không nên dùng quá 12 tuần, luôn kết hợp BPO để giảm kháng thuốc.
💊 Cập Nhật Điều Trị Mụn Nấm (Malassezia Folliculitis)
-
Thuốc bôi kháng nấm: Ketoconazole 2%, ciclopirox, selenium sulfide.
-
Thuốc uống kháng nấm: Itraconazole, fluconazole (khi nặng).
-
Hạn chế dầu trên da: Dùng dầu gội kháng nấm (Nizoral) lên vùng mụn 3–5 phút trước khi tắm.
🚨 Lưu ý: Tránh dùng kháng sinh vì có thể làm mụn nấm bùng phát nặng hơn!
🧑⚕️ Điều Trị Mụn Theo Từng Nhóm Bệnh Nhân
Thanh thiếu niên & trẻ em
-
Retinoid + BPO là lựa chọn chính.
-
Không lạm dụng kháng sinh uống.
Phụ nữ trưởng thành & mụn nội tiết
-
Spironolactone (uống) hoặc thuốc tránh thai (Diane-35, Yaz) là trụ cột.
-
Clascoterone 1% (bôi) có thể thay thế retinoid nếu da nhạy cảm.
Bệnh nhân da màu
-
Dùng retinoid + azelaic acid để hạn chế tăng sắc tố sau viêm.
-
Cần chống nắng kỹ để tránh thâm sau mụn.
✨ Công Nghệ Mới: Probiotic, Vaccine & Laser 1726 nm
-
Probiotic: Men vi sinh giúp cân bằng hệ vi sinh da, hỗ trợ kháng viêm.
-
Vaccine C. acnes: Đang thử nghiệm, có thể thay thế kháng sinh trong tương lai.
-
Laser 1726 nm: Giảm bã nhờn lâu dài, có tiềm năng trị mụn hiệu quả.
👨⚕️ Lời Khuyên Từ Bác Sĩ Trương Lê Đạo – Phòng Khám Da Liễu Anh Mỹ, TP.HCM
Khi nào nên đi khám bác sĩ?
✔️ Mụn kéo dài không khỏi dù đã tự điều trị.
✔️ Mụn nặng, để lại sẹo, tăng sắc tố.
✔️ Mụn bùng phát sau khi dùng kháng sinh – có thể là mụn nấm.
Tại Phòng Khám Da Liễu Anh Mỹ, bác sĩ Trương Lê Đạo áp dụng phác đồ cá nhân hóa, kết hợp thuốc bôi, thuốc uống, ánh sáng sinh học xung và chăm sóc da để giúp bệnh nhân đạt kết quả tối ưu.
❓ FAQs – Câu Hỏi Thường Gặp
Mụn nấm có tự hết không?
Không, mụn nấm (Malassezia folliculitis) không tự hết mà cần điều trị bằng thuốc kháng nấm (ketoconazole bôi, itraconazole uống) hoặc dầu gội kháng nấm. Nếu không điều trị đúng cách, mụn nấm có thể tái phát liên tục và lan rộng.
Có nên nặn mụn không?
Không nên, trừ khi được thực hiện bởi bác sĩ hoặc chuyên gia da liễu. Việc nặn mụn sai cách có thể gây nhiễm trùng, để lại sẹo rỗ hoặc thâm mụn kéo dài. Nếu cần lấy nhân mụn, hãy đến phòng khám da liễu để được xử lý bằng dụng cụ vô trùng.
Thực phẩm nào làm mụn nặng hơn?
Một số thực phẩm có thể kích thích mụn bùng phát, bao gồm:
-
Sữa bò & các sản phẩm từ sữa (kích thích hormone IGF-1).
-
Đồ ăn nhiều đường (bánh kẹo, trà sữa, nước ngọt) làm tăng insulin, gây viêm da.
-
Đồ chiên rán & thức ăn nhanh (gây viêm & tăng tiết dầu nhờn).
-
Thực phẩm chế biến sẵn & đồ cay nóng (kích thích tuyến bã nhờn).
Làm thế nào để biết mình bị mụn trứng cá hay mụn nấm?
-
Mụn trứng cá: Có nhân mụn (mụn đầu trắng, mụn đầu đen), sưng đỏ, đau, có thể có mủ.
-
Mụn nấm: Mụn nhỏ, đồng đều, có mủ, không có nhân, thường ngứa và xuất hiện ở lưng, ngực, trán.
-
Nếu điều trị bằng thuốc trị mụn thông thường không hiệu quả, hãy thử thuốc kháng nấm vì có thể bạn đang bị mụn nấm.
Dùng retinoid bị kích ứng phải làm sao?
Retinoid (tretinoin, adapalene) có thể gây đỏ da, bong tróc trong những tuần đầu. Nếu da bị kích ứng:
-
Giảm tần suất dùng (cách ngày hoặc 2–3 lần/tuần).
-
Dùng kem dưỡng phục hồi trước và sau khi bôi retinoid.
-
Tránh kết hợp với BPO hoặc AHA/BHA cùng lúc để giảm kích ứng: AHA (Alpha Hydroxy Acid) và BHA (Beta Hydroxy Acid) là hai loại axit tẩy tế bào chết hóa học.
-
Luôn dùng kem chống nắng vì retinoid làm da nhạy cảm với ánh nắng.
Uống isotretinoin có cần xét nghiệm không?
Có, khi dùng isotretinoin, bạn cần xét nghiệm máu để kiểm tra chức năng gan & mỡ máu trước và trong quá trình điều trị.
Phụ nữ cần kiểm tra thai vì isotretinoin gây dị tật thai nhi.
Mụn nội tiết có chữa dứt điểm được không?
Mụn nội tiết có thể kiểm soát bằng liệu pháp nội tiết như thuốc tránh thai phối hợp (Diane-35, Yaz) hoặc spironolactone. Tuy nhiên, nếu ngừng thuốc, mụn có thể quay lại. Do đó, cần kết hợp chăm sóc da & lối sống lành mạnh để duy trì kết quả lâu dài.
Mụn có tự hết theo thời gian không?
Đối với một số người, mụn có thể giảm dần sau tuổi dậy thì, nhưng nhiều trường hợp mụn kéo dài đến tuổi trưởng thành, đặc biệt là mụn nội tiết ở nữ. Nếu mụn để lại sẹo hoặc ảnh hưởng đến tâm lý, nên điều trị sớm để ngăn ngừa tổn thương da lâu dài.
Trị mụn có hết thâm không?
Trị mụn đúng cách sẽ giúp ngăn ngừa vết thâm. Tuy nhiên, nếu đã có thâm mụn, bạn cần:
-
Dùng vitamin C, niacinamide, arbutin để làm sáng da.
-
Bôi retinoid hoặc AHA/BHA để thúc đẩy tái tạo da.
-
Chống nắng tuyệt đối để ngăn ngừa thâm nặng hơn.
-
Điều trị laser hoặc peel da tại phòng khám da liễu nếu thâm lâu ngày.
Có nên dùng kem đánh răng trị mụn không?
Không! Kem đánh răng chứa fluoride & sodium lauryl sulfate, có thể gây kích ứng, làm mụn sưng to hơn. Thay vào đó, hãy dùng Benzoyl Peroxide (BPO) hoặc chấm mụn chứa sulfur để giảm viêm hiệu quả hơn.
💡 Bạn có câu hỏi nào khác về mụn? Hãy đặt câu hỏi & tham khảo bác sĩ da liễu để có lời khuyên chính xác! 🚀
🔍 Kết Luận
Điều trị mụn ngày càng cá nhân hóa với nhiều liệu pháp mới: clascoterone, trifarotene, vaccine, probiotic, laser. Nếu bạn đang gặp vấn đề về mụn trứng cá hoặc mụn nấm, hãy đến ngay Phòng Khám Da Liễu Anh Mỹ – TP.HCM để được Bác sĩ Trương Lê Đạo tư vấn & điều trị hiệu quả! 🚀
CÁC BÀI LIÊN QUAN
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
-
The 2024 AAD Acne Guidelines
-
The 2021 NICE Acne Guideline
-
Global acne consensus recommendations
-
Clinical trials from 2018–2023 on new therapies like clascoterone, trifarotene, sarecycline, and spironolactone (SAFA trial)
-
Các nghiên cứu về probioticiotics, vaccines , và máy laser trong điều trị mụn trứng cá
-
The comparison of Malassezia vs. acne is based on dermatologic literature including DermNet NZ and review articles.
LIÊN HỆ:
Phòng Khám Da Liễu Anh Mỹ AMC - Thẩm Mỹ Da, Bệnh Da, Bệnh Lây Qua Tình Dục
Địa chỉ: 247A Nguyễn Trọng Tuyển, Phường 8, quận Phú Nhuận, Tp HCM.
Làm việc: Thứ 2-thứ 7: 8:00 - 19:30; CN:8:00-13:30; Ngày Lễ, Tết: nghỉ
Hotline: 0965 486 648, 02862 968 968
Website: www.anhmyclinic.vn
Email: [email protected]
Fanpage: www.facebook.com/anhmyclinicpro
Youtube: www.youtube.com/@anhmyclinicpro
